Ο Σύνδεσμος για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη Πόλεων (ΣΒΑΠ) έχοντας ως βασικό στρατηγικό στόχο την προώθηση της χρήσης του ποδηλάτου, σχεδίασε και υλοποίησε σχετικό πρόγραμμα με τίτλο «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ».
Το πρόγραμμα ξεκίνησε στο τέλος του Ιουλίου 2015 και ολοκληρώθηκε με επιτυχία το Δεκέμβριο του 2015, με τη διοργάνωση ημερίδας με θέμα: «Πρόγραμμα Προώθησης χρήσης ποδηλάτου στους Δήμους μέλη του Συνδέσμου», στις 12η Δεκεμβρίου 2015, στο πάρκο Μίκη Θεοδωράκη (πρώην ΤΥΠΕΤ) στα Βριλήσσια.
Στο εν λόγω πρόγραμμα αρχικά έγινε Σύνταξη Ερωτηματολογίου και αποστολή του στις Δημοτικές Αρχές και τις Τεχνικές Υπηρεσίες των Δήμων του ΣΒΑΠ. Οι Δημοτικές Αρχές και οι Τεχνικές Υπηρεσίες συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο, για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με:
- υφιστάμενα (κατασκευασμένα) δίκτυα ποδηλατοδρόμων εντός των ορίων του κάθε Δήμου του Συνδέσμου
- υφιστάμενες μελέτες (εγκεκριμένες ή μη) για την κατασκευή ποδηλατοδρόμων εντός των ορίων του κάθε Δήμου του Συνδέσμου
- (εάν δεν υπάρχει κάποιο από τα παραπάνω) τυχόν σκέψεις των δημοτικών αρχών για το ενδεχόμενο κατασκευής ποδηλατοδρόμων
Ακολούθως έγινε συλλογή των ερωτηματολογίων και επεξεργασία των απαντήσεων, με σκοπό τη δημιουργία μιας ψηφιακής Βάσης Δεδομένων. Τα στοιχεία της Βάσης Δεδομένων απεικονίστηκαν σε ψηφιοποιημένο υπόβαθρο της περιοχής των Δήμων του Συνδέσμου και προέκυψε ένας Θεματικός Χάρτης που περιλαμβάνει:
- το υφιστάμενο δίκτυο ποδηλατοδρόμων στην περιοχή.
- το μελλοντικό (μελετημένο αλλά όχι υλοποιημένο) δίκτυο ποδηλατοδρόμων στην περιοχή και
- το δυνητικό (υπό συζήτηση) δίκτυο ποδηλατοδρόμων στην περιοχή.
- καθώς και λοιπές χρήσιμες πληροφορίες όπως οι θεσμοθετημένοι μητροπολιτικοί ποδηλατόδρομοι, οι υφιστάμενοι σταθμοί μετρό, καθώς και τα τοπικά κέντρα δήμων των Δήμων
Επίσης, στο πλαίσιο του προγράμματος δημιουργήθηκε ένα εγχειρίδιο ορθής πρακτικής (good practice guide) το οποίο περιλαμβάνει τις βασικές αρχές και προδιαγραφές για το σχεδιασμό και την κατασκευή δικτύου ποδηλατοδρόμων εντός των ορίων των Δήμων του Συνδέσμου.
Επιπρόσθετα, σχεδιάστηκαν ενημερωτικά φυλλάδια για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών, σε σχέση με τις ωφέλειες από τη χρήση ποδηλάτου και για το σωστό τρόπο χρήσης του.
Οι κυριότερες επισημάνσεις και τα βασικά ευρήματα του προγράμματος είναι τα ακόλουθα:
- Σύμφωνα με τις αρχές της Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, η ένταξη του ποδηλάτου στην καθημερινή ζωή της πόλης, πρέπει να αποτελεί βασική επιδίωξη.
- Οι ποδηλατόδρομοι, αποτελούν έργα αστικής ανάπλασης και αισθητικής αναβάθμισης και εξυπηρετούν τη λογική μείωσης του χώρου για τα αυτοκίνητα και αύξησης του χώρου για τον άνθρωπο.
- Η κατασκευή και λειτουργία ποδηλατοδρόμων αμβλύνει την αποκοπή του πολεοδομικού ιστού που έχουν προκαλέσει οι μεγάλες οδικές αρτηρίες που διασχίζουν τις πόλεις και συμβάλλει σημαντικά στην ενοποίηση των γειτονιών εκατέρωθεν των αξόνων αυτών.
- Η χρήση ποδηλάτου έναντι του ΙΧ μειώνει τον κίνδυνο πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων.
- Με τη σταδιακή στροφή σε ήπιες μορφές μετακίνησης, η ποιότητα ζωής βελτιώνεται σημαντικά, καθώς αυξάνονται οι αξίες γης στην περιοχή και προσελκύονται επισκέπτες, πελάτες, ακόμα και νέοι κάτοικοι, ισχυρότερων οικονομικών στρωμάτων, γεγονός που συντελεί σημαντικά στην αναζωογόνηση της τοπικής αγοράς.
- Στη χωρική ενότητα που κάλυπτε ο Σύνδεσμος για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Πόλεων (ΣΒΑΠ) κατά τη διάρκεια υλοποίησης του Προγράμματος, 7 Δήμοι διέθεταν κατασκευασμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων και 4 όχι
| ΔΗΜΟΣ | ΥΠΑΡΞΗ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΟΡΟΜΟΥ |
|---|---|
| Βριλησσίων | ΝΑΙ |
| Λυκόβρυσης – Πεύκης | ΟΧΙ |
| Γαλατσίου | ΝΑΙ |
| Χαλανδρίου | ΝΑΙ |
| Κηφισιάς | ΝΑΙ |
| Αμαρουσίου | ΝΑΙ |
| Μεταμόρφωσης | ΟΧΙ |
| Ηρακλείου | ΟΧΙ |
| Αγίας Παρασκευής | ΝΑΙ |
| Φιλοθέης – Ψυχικού | ΝΑΙ |
| Νέας Ιωνίας | ΟΧΙ |
->Σύμφωνα με το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας – Αττικής 2021 (ΡΣΑ 2021), προβλέπεται η δημιουργία Μητροπολιτικού Δικτύου Ποδηλατοδρόμων Αττικής και η σύνδεσή του με τα τοπικά δίκτυα ποδηλατοδρόμων και ποδηλατολωρίδων σε επίπεδο γειτονιάς. Το θεσμοθετημένο Μητροπολιτικό Δίκτυο αποτελείται από τις ακόλουθες διαδρομές:
α) ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΟΣ (ΚΗΦΙΣΙΑ – ΓΚΑΖΙ – ΦΑΛΗΡΟ), μήκους 27 χλμ, κινείται παράλληλα με τη Γραμμή ΗΣΑΠ, ξεκινάει από την Κηφισιά, διασχίζει την Αθήνα και καταλήγει στο Φαληρικό Όρμο. Αποτελείται από δύο άξονες το βόρειο άξονα Κηφισιά-Γκάζι και το νότιο άξονα Φάληρο-Γκάζι που ήδη κατασκευάστηκε και λειτουργεί
β) ΠΟΔΗΛΑΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ, μήκους 60 χλμ, εκτείνεται από τους Αγίους Αναργύρους έως το Λαύριο, ακολουθεί σε μεγάλο μέρος τη διαδρομή της εγκαταλελειμμένης σιδηροδρομικής γραμμής του παλιού «Θηρίου» και του τρένου προς Λαύριο. Θα αναβαθμίσει όλη την περιοχή των Μεσογείων ενώ το τμήμα Δουκίσης Πλακεντίας – Κορωπί αναμένεται να δημοπρατηθεί εντός του 2016
Ο Μητροπολιτικός Ποδηλατοδρόμος Κηφισιά – Γκάζι – Φάληρο και η Ποδηλατική Αττική Οδός, διέρχονται από τη χωρική ενότητα των Δήμων του ΣΒΑΠ, γεγονός το οποίο δίνει μια νέα προοπτική στη βελτίωση των μεταφορικών υποδομών ήπιας μετακίνησης.
- Το Πρόγραμμα «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ», προτείνει τη χωροθέτηση ενός δικτύου κορμού ποδηλατοδρόμων που θα συνδέει τους Δήμους μεταξύ τους και θα διέρχεται από κύριους πόλους έλξης των Δήμων του ΣΒΑΠ.
- Το Προτεινόμενο Δίκτυο Κορμού ποδηλατοδρόμων αποτελείται από τμήματα των θεσμοθετημένων, από το ΡΣΑ 2021, μητροπολιτικών αξόνων (Μητροπολιτικός Ποδηλατικός Άξονας «Κηφισιά-Φάληρο» και Μητροπολιτική Ποδηλατική Αττική Οδός) και επιπρόσθετα από ένα Συμπληρωματικό (κατασκευασμένο και μη) Δίκτυο Ποδηλατοδρόμων ΣΒΑΠ.
- Το Προτεινόμενο Δίκτυο Κορμού ποδηλατοδρόμων θα έχει μεικτή χρήση (πεζός & ποδηλάτης), προκειμένου να δώσει περισσότερο χώρο και στους πεζούς.
- Το Συμπληρωματικό μη κατασκευασμένο Δίκτυο Ποδηλατοδρόμων ΣΒΑΠ (στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται τμήματα των προαναφερόμενων μητροπολιτικών ποδηλατοδρόμων) έχει μήκος 20,2 χλμ
Απαιτούμενο και πλέον σημαντικό επόμενο βήμα αποτελεί η έγκριση της χωροθέτησης των τμημάτων του μη κατασκευασμένου προτεινόμενου ποδηλατόδρομου από τα αρμόδια όργανα του κάθε Δήμου. Σε συνέχεια της έγκρισης χωροθέτησης ο Σύνδεσμος θα μεριμνήσει για την εξεύρεση των απαραίτητων πηγών χρηματοδότησης για την υλοποίηση του σχετικού έργου.
